Tuyển Trạch Bổn Nguyện Niệm Phật Tập
Pháp Nhiên Thượng Nhân
Thích Pháp Chánh dịch
5. Lợi Ích
Sự lợi ích của Niệm Phật
Vô Lượng Thọ Kinh, quyển hạ nói:
Nếu có người nghe,
Danh hiệu Phật ấy,
Lòng rất vui mừng,
Dù chỉ một niệm,
Nên biết người ấy,
Được lợi ích lớn,
Sẽ được đầy đủ,
Công đức vô thượng.
Vãng Sinh Lễ Tán của Hòa thượng Thiện Đạo nói:
Ai nghe được danh hiệu,
Của Đức A Di Đà,
Dù một niệm vui mừng
Đều được sinh cõi ấy.
Hỏi: Căn cứ lời kinh nói về ba bậc, ngoài Niệm Phật còn có các công đức phát Bồ đề tâm, v.v.., tại sao không tán dương những công đức ấy, mà chỉ riêng tán thán công đức Niệm Phật?
Đáp: Ý Thánh khó dò, ắt là có ý nghĩa sâu xa. Ở đây chỉ căn cứ vào ngài Thiện Đạo mà giải thích.
Nguyên vì bổn ý của Đức Phật, tuy chỉ muốn nói trực tiếp công hạnh Niệm Phật, thế nhưng, Ngài phải tùy căn cơ chúng sinh mà nói đến các công hạnh khác như phát Bồ đề tâm, v.v.., chia làm ba bậc, sâu cạn khác nhau. Hiện nay, bỏ các công hạnh khác không tán thán, mà chỉ riêng tán thán hạnh niệm Phật, cho nên chúng ta chỉ bàn luận đến điểm này.
Công hạnh Niệm Phật chia làm ba bậc, điều này có hai nghĩa: (1) chia theo “Quán niệm sâu cạn”, (2) chia theo “Niệm Phật nhiều ít.”
1. Sâu cạn: như phần trên đã dẫn đoạn văn “Nếu nói về công hạnh, đúng lý Niệm Phật là cho bậc thượng thượng.”
2. Nhiều ít: như trong đoạn văn của bậc Hạ phẩm hạ sinh đã có đề cập đến số mục “mười niệm nhẫn đến một niệm”, chuẩn theo đây, hai bậc trung và thượng, số mục niệm Phật phải nên tùy theo đó mà gia tăng. Quán Niệm Pháp Môn nói: “Mỗi ngày niệm danh hiệu Phật một vạn câu, lại cần phải tùy thời lễ bái, tán thán sự trang nghiêm Tịnh độ. Cần phải rất tinh tiến, hoặc niệm ba vạn, sáu vạn, mười vạn câu, đây đều là bậc Thượng phẩm thượng sinh.” Nên biết, niệm từ ba vạn câu trở lên là hành nghiệp của bậc Thượng phẩm thượng sinh, niệm ba vạn câu trở xuống là hành nghiệp của bậc thượng trung trở xuống. Đây rõ ràng là tùy theo số mục niệm Phật nhiều ít mà phân biệt phẩm vị.
Hiện nay nói “Một niệm”, là chỉ một niệm trong Nguyện Niệm Phật thành tựu (Nguyện thứ mười tám), và cũng chỉ cho một niệm trong bậc Hạ phẩm hạ sinh. Trong Nguyện thành tựu, tuy nói một niệm, nhưng chưa nói đến công đức đại lợi, và trong phần bậc Hạ, tuy cũng nói đến một niệm, nhưng cũng chưa nói đến công đức đại lợi. Ở đây nói một niệm là công đức đại lợi, lại khen là vô thượng, nên biết đây là muốn chỉ cho Một niệm trong Nguyện Niệm Phật thành tựu ở trên.
Ở đây, đại lợi là so sánh với tiểu lợi, như vậy, ắt các công hạnh như phát Bồ đề tâm, v.v.., là tiểu lợi, còn cho đến một niệm là đại lợi.
Lại nữa, vô thượng là so sánh với hữu thượng. Nếu đã cho rằng một niệm là vô thượng, như vậy, ắt mười niệm là mười vô thượng, trăm niệm là trăm vô thượng, ngàn niệm là ngàn vô thượng, và cứ như thế, từ ít đến nhiều, niệm Phật hằng sa, công đức vô thượng ắt cũng sẽ hằng sa.
Như thế, các hành giả cầu sinh Tịnh độ, tại sao bỏ Niệm Phật đại lợi vô thượng, mà lại miễn cưỡng tu các công hạnh tiểu lợi hữu thượng khác!